Baudouin de Jaer

I. Beschrijving van het project

1. Luisteren naar het orkest van het Gugakwon Center in Seoul

Dit creatieve orkest van het Gugakwon Center in Seoul gebruikt traditionele instrumenten om er hedendaagse muziek mee te maken. Het orkest telt 30 muzikanten.

Dit project met het Gugakwon Center kent een lange voorgeschiedenis. Ik moest immers leren hoe ik voor elk van deze instrumenten muziek kon componeren.

De kayagum of gayageum is verwant aan de Japanse koto en de Chinese guzheng. Dit Koreaanse instrument heeft ten minste twaalf snaren met verplaatsbare kammen op een houten resonantietafel. De noten die met de rechterhand getokkeld worden, trillen links van de kammen door met de vingers van de linkerhand een wrijfbeweging uit te oefenen.

Sinds 2004 heb ik dhr. Hwang Byung‐ki , directeur van het Nationaal Theater van Seoul, al verschillende keren ontmoet. Hij is tevens een begenadigd kayagumspeler bij wie ik al een aantal

kayagumlessen heb gevolgd.

Mijn composities werden gespeeld tijdens het KLARA-festival in Bozar, in Luik, in het Maison de la Création in Brussel, en in Seoul. Van het Gugak Center kreeg dit werk in 2010 zelfs de prijs voor de beste compositie. In 2012 verschijnt het op CD bij Sub Rosa.

Daegum. Dwarsfluit uit bamboe.

Dit werk werd in Zwitserland gecomponeerd. We repeteerden in Berlijn bij een haegumspeler die daar woont. De creatie zelf gebeurde in Seoul, in Duitsland, en tijdens het Festival Loop van het “Forum des Compositeurs van de Franstalige gemeenschap in de Brusselse zaal Senghor.

Haegum, een tweesnarige viool.

De creatie van dit werk is voorzien voor de maand maart in het Gugak Center (de partner waarvan in dit dossier sprake is). In het MIM (Muziekinstrumentenmuseum) in Brussel zal het publiek de muziek kunnen beluisteren zodra het de tentoongestelde Haegum nadert.

Komungo is een complexere Kayagum met zes snaren en wordt met een plectrum bespeeld. Dit is een schitterend instrument met veel diepgang.

Ik had een ontmoeting met een universiteitsstudente die mij inwijdde in dit instrument zodat ik het kon leren bespelen. In het Gugak Center sprak ik met zeven medewerkers over de compositie van een komungostuk en de noodzaak om zelf een komungo te bezitten. Tijdens dat gesprek heb ik voorgesteld een stuk voor een orkest te componeren. De komungo kreeg ik gratis aangeboden om ermee te werken en de Belgische ambassade stond in voor het transport. Gedurende zes maanden heb ik hier hard aan gewerkt. Mijn ‘proefstukjes’ bezorgde ik aan de universiteit waarna ik het resultaat in mp3-formaat terugbezorgd kreeg.

In Antwerpen had ik ook een ontmoeting met Woejee PARK. Deze komungospeler treedt ook op in de voorstelling van Sidi Larbi.

Voor de andere instrumenten heb ik ook een aantal studenten van de Universiteit van Seoul ontmoet: de piri (een soort schrille hobo), de changgo, de traditionele percussie,…

2. Een compositie voor komungo met begeleiding door changgo.

Het stuk voor komungo en changgo is voor een deel heel modern. Binnenkort zal ik het kunnen presenteren aan komungospelers van het Gugak Center Orchestra. Het is niet eenvoudig zo’n kans te krijgen, daarvoor moet je flink onderhandelen. Normaal gezien kunnen buitenlanders enkel een voet tussen de deur krijgen door deel te nemen aan een compositiewedstrijd. Als het dan wordt aanvaard, wordt het gespeeld. De eerste etappe bij het Gugak Center voor het kayagumstuk verliep ook zo. Maar deze keer heb ik ze na een ontmoeting met de muzikanten kunnen overtuigen mijn stuk te spelen vooraleer de noodzakelijke verbeteringen aangebracht werden. En om er echt alles uit te halen, heb ik om een afspraak met dhr. Kom Yong Jae verzocht. Met zijn 83 jaar is hij de ‘Yehudi Menuhin’ van de vorige generatie van de komungo. Aan de universiteit sprak ik ook af met een van de beste studenten voor dit instrument.

3. Het orkest

Normaal gezien is de enige manier een stuk door het orkest gespeeld te krijgen het in te dienen voor de wedstrijd. Maar ik ben erin geslaagd de toelating te krijgen om de repetities van 10 tot 12 uur te mogen bijwonen in de periode van 14 tot 25 november.

- Ik ben dan begonnen met de compositie van het stuk om te wennen aan deze nieuwe klank, de componist moet al deze nieuwe instrumenten immers in zijn innerlijke gehoor kunnen oproepen.

- Ik heb daarom een ‘proefstuk’ van een minuut geschreven met aantekeningen voor de dirigenten afzonderlijk materiaal voor elke muzikant. Zo kon ik ter plaatse onderhandelen om dit stuk te laten spelen. De bedoeling was een beter inzicht te krijgen in dit nieuwe geluid en de mogelijkheden daarvan… Volgens het Gugakteam heeft het stuk dat voor de wedstrijd ingediend zal worden veel kansen om uitgevoerd te worden.