Natacha Belova

Activiteitenrapport SMart-beurs

Verslag van mijn verblijf in Chili

Mei, juni 2013

Het doel van deze reis was drievoudig: het aanleren van de Arabische gomtechniek voor het afdrukken van foto’s op doek, het volgen van een stage bij het Theater Oani-gezelschap, en deelnemen aan het Animate Festival van Valparaíso.

Enkele weken voor mijn vertrek ontving ik echter zowel goed als slecht nieuws uit Chili: eerst vernam ik dat het Animate Festival van Valparaíso uitgesteld werd tot in 2014, vervolgens werd ik uitgenodigd om een stage te geven tijdens "La rebelion de los munecos", een marionettenfestival dat de dag na mijn aankomst in Santiago van start zou gaan (een toevalstreffer). Tot slot hoorde ik dat het Oani-gezelschap het project had afgelast waaraan ik zou deelnemen. Alberto Lagos was de enige die zijn plannen niet wijzigde…

Mijn deelname aan het festival ging onmiddellijk na mijn aankomst van start. Ik woonde alle voorstellingen bij van dit al bij al bescheiden festival. Theater Viajeinmóvil organiseert het festival sinds 3 jaar en beschikt slechts over beperkte financiële middelen. Alle acteurs van Viajeinmóvil zetten zich non-stop in voor het project. Het werd me al snel duidelijk dat de drijvende kracht achter dit evenement schuilt in het engagement van dit gezelschap en van zijn genodigden. Ondanks mijn gebrekkig Spaans en Engels kon ik communiceren en interessante contacten aanknopen met kunstenaars uit de Verenigde Staten, Spanje, Brazilië, Peru en Argentinië. Mijn stage begon een week later en nam 6 dagen in beslag. De aanvragen waren buitengewoon talrijk. Ik kon evenwel niet meer dan 14 kunstenaars (in plaats van de voorziene 10) inschrijven, waardoor een tiental kandidaten uit de boot vielen. De organisatoren stelden me voor om een tweede stage te organiseren, wat ik spijtig genoeg niet kon inpassen in het tijdsbestek van mijn verblijf…

De stage was uitermate intens. Tal van kunstenaars maakten marionetten in het kader van hun werk binnen sociale verenigingen, hospitalen, weeshuizen en gevangenissen. Dit had ingrijpende gevolgen voor de werkmethode en voor de motivatie van de kunstenaars… Een werkschema opstellen was praktisch onmogelijk omdat heel wat stagiairs te laat waren of gewoon niet kwamen opdagen. Het duurde even voor ik begreep dat bijna alle stagiairs de stage combineerden met een baan. Het leven van een kunstenaar in Chili is een voortdurende overlevingsstrijd. De deelnemers beschikten slechts over 6 dagen om hun marionetten te creëren. Hoewel me dit zo goed als onmogelijk leek, pakte het atelier na 6 dagen uit met 12 marionetten. We gingen wandelen in de wijk, stapten winkels binnen en praatten met de bewoners.

Het werd een onvergetelijke ervaring voor mij en voor de stagiairs.

Na de stage vertrok ik richting Valparaíso. Deze op een heuvel aan de Stille Oceaan gelegen stad is ronduit betoverend met haar gekleurde huisjes en alomtegenwoordige graffiti.

De opleiding bij Alberto was een verrassende ervaring. Zijn techniek is eenvoudig toe te passen maar moeilijk tot een goed einde te brengen. De precisie van het beeld hangt namelijk nauw samen met de intuïtie van de ambachtsman. Heel wat belangrijke parameters zijn niet stabiel: het zonlicht, de vochtigheid, de kracht van de waterstraal... Het is een uitermate intuïtieve techniek. Om ze onder de knie te krijgen, is er maar één methode en die bestaat erin een betere voeling te krijgen met de verschillende parameters. Kortom, veel oefenen en openstaan voor de raad van Alberto… Een maand lang werkte ik iedere dag in zijn atelier vanaf 13.00 u wanneer het zonlicht voor een optimale belichting zorgt. Dit is van groot belang aangezien hij de clichés op het voetpad voor zijn atelier uitstalt om de afdruk te fixeren. Zijn techniek is tegelijk uiterst precies en extreem relatief. Zowel zijn benadering van de kunst als van het leven spraken me erg aan. Bovendien is hij niet alleen een buitengewone leermeester maar ook een humane en fijngevoelige kunstenaar en een geestige en ontroerende man. Tegelijkertijd werkte ik ‘s ochtends en ‘s avonds met de meisjes van Theater Oani die met grote moeilijkheden kampten. Enkele dagen voor mijn aankomst verlieten ze het Theater-Museum waar ze gedurende 7 jaar werkten. Als gevolg hiervan beschikken ze vandaag niet langer over een ruimte voor de repetities of voor het atelier. Ze besloten dan ook een straattheaterproject te lanceren en mijn hulp in te roepen voor de creatie van de maskers. Ze brachten me de kunst bij van het Lambe-Lambe theater (licht, decor, marionetten en manipulatie) en ik ging mee op tournee om hun werk te observeren in scholen en op straat met volwassenen en kinderen. Deze bijzonder leerrijke ervaring hielp me om van start te gaan met mijn persoonlijk project " Passé composé".

Enkele dagen voor mijn vertrek trokken we door de straten met de maskers die ik had gecreëerd: humor en ernst gingen hand in hand.

Uiteindelijk kon ik het voor dit verblijf voorziene programma helemaal afwerken. De resultaten overstegen ruimschoots mijn verwachtingen. Deze reis drukte een stempel op mijn creatieve projecten, lag aan de basis van tal van nieuwe ideeën en leidde tot het aanknopen van interessante contacten en tot een hernieuwde benadering van mijn werk.

Verslag van mijn verblijf in Chili

(zie de drie galeries van foto's)