Matthieu Lietaert

‘Rencontres Internationales du film Documentaire de Montréal’

De ‘Rencontres Internationales du film Documentaire de Montréal’ (RIDM) boden me de gelegenheid om ons boek “Webdoc – Guide de Survie et Conseils Pratiques” (“Webdoc – Overlevingsgids en Praktische Raadgevingen)”, een compilatie van interviews met 30 wereldwijd erkende experts inzake interactieve projecten, voor te stellen, evenals ons film- en webproject “The Brussels Business” (ARTE, RTBF). De SALTO-beurs heeft me in staat gesteld hieraan deel te nemen en zo een universum te ontdekken dat sterk lijkt op het onze in België, maar op bepaalde vlakken ook erg verschillend is.

Hoe verliep de aankomst in Montréal?

Mijn allereerste indruk was terecht te zijn gekomen in een Yankee-wereld… Montréal heeft

« Amerikaanse » trekken, wat onder meer tot uiting komt in de architectuur, de (grote) auto’s, het voedingspatroon, enz. Maar de mensen spreken er Frans, met een tongval die uit een ander tijdperk stamt. Ik bevond me op een ander continent, maar voelde me toch thuis:), een beetje alsof ik tussen twee werelden in zat. De eerste twee dagen had ik trouwens de neiging om de mensen in het Engels aan te spreken!

Montréal is ook DE hoofdstad van de web documentaire, samen met Parijs aan Europese zijde. In Frankrijk heeft de sector zich in de loop van de laatste tien jaren kunnen ontwikkelen dankzij de financieringen van het CNC en ARTE. In Canada hebben de ‘Office Nationale du Film’ (ONF) en andere organismen massaal geïnvesteerd in interactieve projecten, waarin geluid, beeld en videospelletjes aan elkaar worden gekoppeld. Het evenement was dan ook een uitstekende voedingsbodem voor de voorstelling van ons boek.

Uw indrukken over de RIDM?

Het is in de eerste plaats een festival voor documentairefilms, waar kwalitatief hoogstaande creaties uit alle uithoeken van de wereld worden voorgesteld, haast altijd in de aanwezigheid van de filmmakers. De selectie houdt het midden tussen wat we in Europa gewoon zijn te zien en meer Angelsaksische producties. Maar het is nog veel meer dan een festival! In de coulissen loop je zowat alle actoren van de documentairefilmmarkt tegen het lijf. Programmadirecteurs van televisiezenders, investeerders, producers en regisseurs leggen er contacten om hun projecten onder de aandacht te brengen en co-producers te werven. Een ideale biotoop dus om je films aan de man te brengen.

Een ander aspect van de RIDM dat me opviel: de leeftijd van de organisatoren! De gemiddelde leeftijd is zo’n 30 jaar… Bijzonder, gezien de hoogstaande kwaliteit van het evenement (zowel qua organisatie als qua programmatie), dat wordt beschouwd als een van de belangrijkste festivals voor documentairefilms in Noord-Amerika. En nog een andere vermeldenswaardige vaststelling: de mensen in Montréal zijn harde werkers, maar blijven tegelijkertijd iets heel 'relax' uitstralen.

Québec is een soort linguïstisch schiereiland, een geïsoleerde entiteit op Engelstalig grondgebied.

Je voelt al heel snel dat de inwoners er een attitude van permanente weerstand hebben. Mijn veelvuldig gebruik van Engelse termen wekte bij sommigen trouwens nogal wat wrevel op… Afgezien van dit detail viel het me op dat de mensen het heel fijn vinden om met Europeanen in contact te komen en samen te werken. En als die dan ook nog eens Frans spreken: des te beter. Ik denk echt dat er tussen België en Québec heel wat bruggen kunnen worden geslagen op cultureel en professioneel vlak. Dit wordt overigens al gestimuleerd door een aantal financieringsinitiatieven (zo reikt het ‘Bureau International Jeunesse’ (BIJ) bijvoorbeeld ‘tremplin+’-beurzen uit).

En leuke anekdote...

Toen ik een boek zat te lezen in het café van de Cinémathèque, de thuishaven van het festival, kwam er iemand naar me toe. Toen ik opkeek, zag ik, tot mijn blijde verrassing, het gezicht van Patric Jean (regisseur van ‘Lettre à Henri Storck’, ‘La raison du plus fort’, ‘La domination masculine’). Het was erg leuk hem daar aan te treffen, temeer omdat hij het voorwoord had geschreven van het boek ‘Le monde est petit’, dat ik zelf op de RIDM kwam voorstellen :).