Maria Blondeel

Begeleidingsbeurs SMartBe 2012

De Technische Universiteit van Berlijn nodigde mij uit om in hun elektronische studio′s van de afdeling Audiokommunikation een artistiek onderzoek en een audiografisch experiment te voeren en een nieuw werk voor het WellenFeld H 104 te creëren. De beurs van SmartBE ondersteunde het onderzoeksverblijf in Berlijn dat plaats vond in het kader van een artistiek onderzoek “Audiografische Experimenten in Kleur (en Ruimte)” aan School of Arts, KASK Gent.

TU Berlin bood mij de mogelijkheid om uitgebreid gebruik te maken van studio 2 en de “Hör- und Veranstaltungssaal WellenFeld H 104” beide uitgerust met “Wave Field Synthesis”, afgekort WFS, dat staat voor golfveldsynthese. Het golfveldsynthese systeem is een meerkanaals geluidsweergave. Hierbij wordt met heel veel luidsprekers gewerkt en het bijzondere is dat geluiden op een hele nieuwe manier in de ruimte kunnen bewegen. De techniek werd ontwikkeld begin jaren tachtig aan de TU in Delft in Nederland. De theorie is gebaseerd op een 17-eeuws principe van de Nederlandse wis- en natuurkundige Christiaan Huygens.

Het WellenFeld systeem van TU Berlin bestaat uit meer dan 2000 luidsprekers die in een rechthoek van 20 bij 25 meter zijn opgesteld. Deze worden met een computercluster van 832 audiokanalen aangestuurd. Het is mogelijk om 42 geluidsbronnen binnen en buiten de luidsprekerrechthoek te laten weerklinken ondanks dat de luidsprekers naar binnen zijn gericht. Het resultaat is dat de architectuur van geluid niet wordt gesimuleerd – zoals bij stereo en surround – en dat de geluidsweergave niet op psychoakoestische, maar op natuurkundige principes berust.

Voor mijn praktijkonderzoek heb ik een experiment met het ‘verplaatsen’ en het ‘versnellen‘ van zowel statische als bewegende geluidsbronnen uitgevoerd. Met behulp van de computer werd vanuit een planmatige routebeschrijving in googlemap een choreografie en een architectuur voor de geluidsbronnen gegenereerd. Ik creëerde twee nieuwe interpretaties voor het Wave Field Synthesis (WFS) systeem. “Freeway, Acceleration” is een ruimtelijk spel met de snelheid (velocity) van de opnamewagen en de snelheid (speed) van het aantal videobeelden per seconde aan de hand van de grafiek van de route Gent, Berlijn, Praag, Wenen en terug naar Gent. “A40, Displacement” is een ruimtelijke uitvoering met verschillenden (ver)plaatsingen met de 33 klanksporen van de experimentele documentaire "A40 RUHR" (A 40, Ruhr in Duitsland. Augustus 2009).

Voor het artistiek-wetenschappelijke onderdeel van mijn project werd ik begeleid door Volker Straebel, directeur van de Elektronisches Studio van de Technische Universität van Berlijn, musicoloog en onderzoeker binnen het vakgebied klankkunst. Voor het breder wetenschappelijk en technisch onderzoek verleende Henrik von Coler zijn medewerking en gedegen expertise op het vlak van WFS programmering, mastering en presentatie. “Audiografische Experimenten in Kleur (en Ruimte)” is een onderzoek aan KASK, Gent naar het autonoom gebruik en de primordiale zijnsvormen van klank en beeld binnen intermedia, installatiekunst en klankkunst in samenwerking met Noël De Buck, docent en onderzoeker.

Het resultaat van de drie intensieve maanden zal eind januari 2013 aan de TU in Berlijn gepresenteerd worden.

Speciale dank aan het team van SMartbe, OTC/OCMW Gent, School of Arts KASK Gent, TU Berlin Elektronische Studio vakgebied Audiocommunicatie Berlijn en IKG.