IMAdina

Workshop Arles 2012

Gewijzigd op : 29-8-12

Dankzij de begeleidingsbeurs van SMartBe kon ik van 23 tot 28 juli bij Elene Usdin een fotografiestage volgen. Deze werd georganiseerd binnen het kader van de Rencontres internationales de la photographie in Arles. Elene Usdin is via een omweg fotografe geworden: eigenlijk volgde ze een opleiding tot illustratrice. Zij ontwikkelde gaandeweg een heel dromerig en vormelijk universum dat balanceert tussen een visuele eenvoud en een mise-en-scène met barokke elementen. Deze benadering ligt erg ver verwijdert van mijn eigen fotografische beleving. Ik werk eerder op een spontane manier: vaak is het het beeld dat mij de weg wijst. Meestal plan ik mijn foto’s niet. Tijdens deze stage kwam ik voor het eerst in contact met een uitgebreide mise-en-scène voor het maken van foto’s. Vaak was het daarbij noodzakelijk om op voorhand een concept uit te werken en praktische voorbereidingen te treffen voor de opname zelf. We zijn begonnen met een twee dagen durende zoektocht naar geschikte locaties. De eerste plaats die we vonden was een leegstaand schoolgebouw met een gotisch sfeertje waar enkele tientallen duiven woonden. Bijna de helft van de groep koos voor dit gebouw, maar zelf gaf ik de voorkeur aan de tweede locatie (uit vijf verschillende): een leegstaand college. Het was de ruimte zelf die mij bepaalde aspecten opdrong, aspecten die naderhand het doorslaggevende element in mijn werk bleken te vormen: de afwezigheid van de leerlingen, de schijnbaar gastvrije sfeer, het contrast tussen de zachte kleuren van de omgeving en de desolate leegstaande gebouwen. Dat alles deed mij onwillekeurig denken aan een film waarin Sir Ken Robinson de invloed van het onderwijs op de geest van het kind bekritiseert. Tijdens het voorafgaand onderzoek naar de kostuums, het model, het licht en de mise-en-scène hield ik dan ook een statement van hem in gedachten: “We don’t grow into creativity, we grow out of it ; or rather we get educated out of it.” Iets dat ik heel erg waardeerde tijdens deze stage was de volkomen afwezigheid van enige druk. Elena liet ons toe om ons te concentreren op de werkwijze en niet op het resultaat. Op deze manier ontdekte ik (of eigenlijk, herontdekte ik) dat werken eigenlijk wel fijn kan zijn als we onszelf toelaten om vrijuit uit onze intuïtie, verbeelding en onderbewustzijn – en het kunstwerk zelf – te putten. De enige voorwaarde is dat we aanvaarden fouten te maken. Het gevolg is dat al het werk bijna speels verloopt: het onderzoek, de voorbereidingen, het aansturen van het model, beslissen welke belichting er komt, enz. Dat alles had wel als gevolg dat ik gedurende de hele stage een gedachte niet van mij af kon zetten: “Kunnen plezier en vooruitgang bij het beoefenen van je kunst hand in hand gaan?” Het uiteindelijke antwoord bleek positief te zijn: “Ja, het is mogelijk!”